Karbon ayak izi nedir?
Karbon ayak izi, bir bireyin, kurumun, ürünün veya faaliyetin doğaya saldığı karbon dioksit (CO2) ve diğer sera gazlarının miktarını ölçen bir kavramdır. Genellikle metrik ton cinsinden ifade edilen karbon ayak izi, kişisel, kurumsal veya ürün bazında çevresel etkinin bir göstergesi olarak kullanılır.
Karbon ayak izi, bir faaliyetin veya varlığın oluşturduğu sera gazı emisyonlarını değerlendirmek için kullanılır ve genellikle şu unsurları içerir:
Doğrudan Emisyonlar (Scope 1): Bir birey, şirket veya ürünün kendi kontrolünde olan ve doğrudan sorumluluğundaki emisyonlar. Örneğin, fabrikalardan çıkan egzoz gazları.
Dolaylı Enerji İlişkili Emisyonlar (Scope 2): Elektrik, ısı veya buhar gibi enerji kaynaklarından kaynaklanan emisyonlar. Bu kaynaklar genellikle doğrudan kontrol altında olmasa da, bu enerjiyi kullanma seçimleri doğrudan etkileyebilir.
Dolaylı Diğer Emisyonlar (Scope 3): Ürün üretiminden, tedarik zincirine ve ürünün kullanımına kadar geniş bir yelpazede ortaya çıkan dolaylı emisyonlar. Bu kapsam, genellikle bir kişinin veya kurumun doğrudan kontrolü dışındaki ancak etkileme yeteneğine sahip olduğu emisyonları içerir.
Karbon ayak izi hesaplamaları, genellikle ölçüm, azaltma ve telafi gibi adımları içeren bir dizi süreci içerir. Bu süreç, bireylerin, şirketlerin ve ülkelerin çevresel etkilerini anlamalarına ve sürdürülebilir uygulamalar geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle, karbon ayak izi hesaplamaları, çevresel sürdürülebilirlik çabalarının bir parçası olarak giderek daha önemli hale gelmektedir.